در نوشتههای علمی پیش میآید که معنای یک کلمه را در دیکشنری انگلیسی به فارسی جستجو کنیم و چند واژه برابر آن بیابیم، در حالی که ندانیم کدام واژه برای کاربردی که مد نظر ماست، بهتر است. یکی از این موارد برای من زمانی رخ داد که میخواستم از تناقض یا ناسازگاری دو چیز صحبت کنم. هر دو واژه Contradictory و Controversial در دیکشنری به معنای تناقض آمدهاند. راستش را بخواهید من در متن نخستینم از هر دو واژه به جای هم استفاده کردم. اما در ویرایش متوجه شدم که این دو بار معنایی یکسانی ندارند و بنابراین کاربرد یکی به جای دیگری، معنای کاملا متفاوت و حتی اشتباهی به جمله من داده است.
بنابراین توضیح کوتاهی راجع به تفاوت این دو واژه و موارد کاربرد آنها را آوردهام:
اول با کلمه Contradictory آغاز کنیم. Contra پیشوندی است هم معنی با Anti به معنای ضد یا مخالف. بنابراین وقتی این واژه را به کار میبریم به راستی درباره تقابل و ضدیت دو موضوع حرف میزنیم. یعنی دو یا چند گزاره که با هم قابل جمع نیستند و با هم «تناقض» دارند. برای نمونه اگر بگوییم «واقعا نیاز دارم وزن کم کنم» و ادامه بدهیم «هر روز باید ۵ تا شکلات بخورم» دچار Contradictory یا تناقض شدهایم. چون این دو مفهوم همدیگر را نقض کرده و در کنار هم منطقی به نظر نمیرسند و با ناسازگارند (Conflict). یک مثال دیگر این است که فردی بگوید «درآمد زیادی میخواهم»، اما از طرفی «هیچ وقت به دنبال شغل نباشد». مثال معروفتری از یک داستان طنز قدیمی بیاورم. فردی به ضریح امام رضا دخیل بسته بود که «من فرزند میخواهم» اما «هنوز ازدواج نکرده بود». مثال مشابه دیگر فردی بود که «وام میخواست»، اما «هرگز حسابی در بانک باز نکرده بود».
حالا به کلمه دیگر یعنی Controversial بپردازیم. این واژه را وقتی به کار میبریم که در یک موضوع چون و چرا هست. تناقضی وجود ندارد. بلکه درباره آن فکت اختلاف نظر وجود دارد. برای مثال «طرح سلامت همگانی اوباما» همواره مورد بحث و جدال بود. این یک موضوع «بحثبرانگیز» یا Controversial است. چون شماری از مردم با آن مخالف و شماری با آن موافق بودند. این مفهوم به دیدگاه افراد نسبت به یک موضوع واحد اشاره دارد. برای مثال «سیاستهای احمدینژاد» بحثبرانگیز بوده است. برخی با آن موافق بوده و برخی دیگر مخالف آن بودهاند. «آموزش مسائل جنسی» یکی دیگر از مثالهای معروف Controversial است. بسیاری موافق آموزش آن در مدارس هستند در حالی که عدهای دیگر با آموزش آن مخالفند.
حالا بگذارید شما را با مثال خودم آشنا کنم. دو ماده قرار است در مطالعهای با هم استفاده شوند. اما در پژوهشهای پیشین اثرگذاری آنها به اثبات نرسیده است. به طوری در برخی مقالات به اثرگذاری آنها اشاره شده، در حالی که برخی مقالات دیگر آنها را بیاثر دانستهاند. این مطلب به صورت جمله زیر بیان شده است:
Results of A/B effect on reducing cachexia have been controversial
در حال حاضر جمله به این معناست که اثر مادههای A و B بر کاهش کماشتهایی موردبحث است یا موردتوافق همگان نیست. اما اگر در این جمله به جای واژه controversial، واژه Contradictory را به کار ببریم معنایش این است که اثر این دو ماده بر کماشتهایی با هم متناقض است.
به کمک لینک مفید : https://www.lingq.com/lesson/10-contradictory-and-controversial-333576/