
این کنگره با همکاری دانشگاه علوم پزشکی ایران، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک، معاونت علوم و فناوری ریاست جمهوری و دانشگاه علوم پزشکی بقیهالله قرار بود در دانشگاه ایران برگزار شود و در روزهای واپسین به دلیل تقارن با بازدید ریاست محترم جمهوری از دانشگاه ایران به مرکز همایشهای بیمارستان امام خمینی انتقال یافت. کنگره حاوی دو بخش پانلهای آموزشی و ارائه پژوهشهای ابتکاری[1] که به روشهای شفاهی[2] یا پوستر ارائه میشدند، برگزار شد. در نگاه نخست همین امر باعث سردرگمی برخی مخاطبان شده بود. نگارنده، خود که تنها هدفش یادگیری و آشنایی با این مبحث جدید بوده و البته به اندازه کافی وقت آزاد داشته که در تمام طول مدت کنگره حضور داشته باشد، با کمال مسرت از هر دو بخش که البته به صورت همزمان و حتی درهم برگزار شدند، بهره کافی برده است. اما برای مثال یکی از حضار که یک پزشک متخصص جراحی عمومی بود عنوان کرد که از مطالعات ابتکاری استفاده چندانی نبرده است و این که مجبور بوده در میان سخنرانیهای آموزشی که عموماً مروری بر پیشرفتها، دستآوردها و کاربردهای جدید در این حوزه بودند، مطالبی بیش از حد تخصصی در علوم مولکولی گوش کند که کاربرد مستقیمی برای او ندارد، باعث خستهکننده شدن زمان حضور در کنگره شده است. بنابراین بهتر به نظر میرسید که این کنگره مخاطب خود را به نحوی طبقهبندی میکرد تا هر فرد از هر گروه (پزشک، آزمایشگاه، محقق، صاحب سرمایه) در عین حال که فرصت مناسب برای برخورد و تعامل با گروه دیگر را دارد، از زمان خود و مطالب ارائه شده در کنگره مناسبترین بهره را ببرد.
علی ای حال، آن چه به نظر نگارنده به عنوان یک شنونده از مجموع سخنرانیها رسید، پیامی مثبت بود از توافق و وقوف اکثریت بر لزوم برقراری ارتباط با اقشار مختلف که به نحوی در ابعاد حوزه «پزشکی شخصی» دخیلند. بیشتر سخنرانان و داوران شامل پزشکان، ژنتیسینها و سایرین بر این نکته تأکید داشتند که پزشکی شخصی رویکردی ناگریز در آینده پزشکی است و ورود به این عرصه و جلب نگاه متخصصان به این سمت نه تنها ضرورت دارد، بلکه نیاز است این نگاه، بومی[3] و با توجه به کتابخانه نژادی[4] کشور باشد تا نتایج حاصل از آن اعم از گوناگونیهای ژنتیکی[5] و بانکهای داده[6]، بتواند نیازهای مردم ناحیه جغرافیایی ایران را که عملا دریافتکننده نهایی این خدمات هستند، تحت پوشش قرار دهد و برای آنها قابل کاربرد باشد.
از طرفی به نظر میرسد این مسیر نیازمند رویارویی با چالشی باشد که بسیاری از تکنولوژیها و مفاهیم مدرن بلافاصله پس از ورود به جامعه بسته سیاستگزاری کشور با آن مواجه بودهاند. توهم! توطئه. البته هستند دانشمندانی که این مسئله را نه که توهم که امری واقعی و مستلزم توجه ویژه میدانند. به هر حال این که تا چه اندازه کتابخانه ژنی شهروندان کشور بایستی شناسایی یا آشکار شود چیزی است که پزشکی شخصی در کنار بسیاری مسائل دیگر از جمله چالشهای اخلاق پزشکی، بایستی به آن بپردازد و برای آن پاسخی بیابد.
البته یک نقطه ضعف ظاهراکوچک ولی عجیب که امیدوارم در سالهای آتی رفع شده باشد این بود که در این کنگره چاپ گواهی شرکت در کنگره منوط به درخواست فرد شرکتکننده در روز ابتدایی بود. در حالی که در همه کنگرهها به طور پیشفرض چنین چیزی در روز پایانی به همراه سایر مستندات مربوطه به شرکتکننده داده میشود. البته مشکلات این چنینی با توجه به برونسپاری امر برگزاری کنگره و تجربه اندک برگزارکنندگان اگر چه مشکلساز اما قابل اغماض است. اما نتیجه این که نگارنده با وجود پیگیریهای زیاد پس از اتمام کنگره، نهایتاً هم موفق به دریافت نسخه چاپی گواهی خود نشد.
در مجموع برگزاری چنین گردهماییهایی باعث امیدواری است چرا که شنیده شدن دغدغههای مشابه از زبان سخنرانان کنگره با تخصصهای متفاوت که در عین حال به طور مستقیم در حال فعالیت در حوزههای مرتبط میباشند، میتواند نویدبخش فرارسیدن زمانی باشد که کار گروهی و همکاری میان متخصصان علوم مختلف و اجرای پروژههای بزرگ چندرشتهای[7] در کشور ممکن شده باشد.
[1] Original researches
[2] Oral presentations
[3] Local
[4] Ethnic library
[5] Genetic variations
[6] Data bank
[7] Multidisciplinary